Zandbergen
Cluysenaar bracht in 1855 een boek uit met de ontwerpen van de stations en wachtershuisjes (die echter nooit werden gebouwd) van de Dender-Waaslijn. Ook Zandbergen ontbrak niet. Kenmerkend is de toegang voor de reizigers via het perron en het privé-gedeelte via de straatzijde. De natuur is bij het ontwerp een belangrijk uitgangspunt voor Jean-Pierre Cluysenaar. Verzameling Steven De Schuiteneer
Zandbergen heeft een symmetrisch opgebouwd grondplan, opgesplitst in een openbaar gedeelte en een woongedeelte. Er is een wachtruimte voor de reizigers en een bureau waar de ticketten verkocht worden. Het bureau van de chef is rechtstreeks verbonden met de wachtplaats. Dit bureau ligt centraal in het gebouw en is rechtstreeks verbonden met de traphal, zodat de stationschef onmiddellijk de hoger gelegen privé-vertrekken kan bereiken. Verzameling Steven De Schuiteneer
Zichtkaart uit het begin van de 20ste eeuw. Al snel werd duidelijk dat het stationsgebouw van de hand van architect J.-P. Cluysenaar te klein was. In de loop van de 19de en begin 20ste eeuw werd er bijgebouwd. Een grote aanpassing was het vervangen van de kleine houten bergplaats (rechts) door het aanbouwen van een grotere goederenloods die er op heden nog altijd staat. Verzameling S. De Schuiteneer
Een prachtige zichtkaart anno 1910. Merk de verschillen op met de kaart hieronder. De trein stopt nog in Santbergen, de houten ornamenten op elke hoek van het dak, de stationsklok, de lantaarns, het kleine wachtgebouw en de open ruimte onder de woontoren. Links onderaan ziet u het wijkspoor. Even ter info : in 1904 was het station van Zandbergen van maandag tot zaterdag open van 9 tot 12u en van 14 tot 17 uur. Op zondag openingsuren van 14-17u. Verzameling Steven De Schuiteneer
Dit is pas genieten... iedereen poseert anno 1920 voor de stoomtrein die net in Zandbergen aankomt en verder richting Geraardsbergen zal sporen. Waar nu pendelaars op hun trein richting Denderleeuw of Aalst wachten, draaide 100 jaar geleden de lokale industrie (met behulp van een schop !) op volle toeren. Bemerk ook de ladder aan de gaslantaarn ! Verzameling Philippe Haegeman.
Santbergen zoals het was. Het spoorwegleven valt even stil als de fotograaf dit beeld voor de eeuwigheid vastlegt. De kinderen uit de stationsbuurt geven dit plaatje een hele warme sfeer mee. Zo was het destijds anno 1920, maar dit plaatje komt nooit meer terug. De spoorweg zette Zandbergen destijds letterlijk op de (zicht)kaart want andere dorpen uit de regio zonder spoorweg genoten van minder aandacht. Verzameling Philippe Haegeman
Zicht op het station met op de achterzijde de kartonfabriek van Zandbergen (geopend in 1874 en stopgezet in 1979). De fabriek had aansluiting op de Dender-Waes spoorlijn voor aanvoer van grondstoffen en afvoer van afgewerkte producten. Op de postkaart is nog een wagon te zien. Verzameling S. De Schuiteneer. Meer over deze fabriek en andere Geraardsbergse papiermakers, drukkers en fotografen in het boek "Monumenten van papier en karton" van de hand van Jacques De Ro (2012).
Een idyllische zichtkaart uit eind jaren 40, begin jaren 50 van de vorige eeuw. Bemerk het overwegwachtershuis (met omheining), de telegraafpaal, het oude seinstelsel met 2 armen, het fotogenieke stationsgebouw en de aankomstlijn van een wielerkoers (Rookt Belga, Leest Sportwereld). We geven geld om zo'n stationsbeeld terug voor ogen te krijgen. Verzameling Steven De Schuiteneer.
Zeldzame postkaart van het Cluysenaarstation van Zandbergen omstreeks 1950. Jean-Pierre Cluysenaar onderscheidde trouwens 4 categorieën van gebouwen : de wachterswoningen, de haltes, de plattelandsstations en de stadsstations (zoals dat van Ninove, Geraardsbergen en Lessen). Verzameling Steven De Schuiteneer
In 1976 wordt het stationspersoneel van Zandbergen vereeuwigd op foto. B.6 is nog aanwezig. Foto ter beschikking gesteld door het Agentschap Onroerend Erfgoed.
In september 2008 organiseerden Steven De Schuiteneer en Ben Lanoot in het stationsgebouw van Zandbergen de tentoonstelling "In de voetsporen van Jean-Pierre Cluysenaar". Een unieke en eenmalige tentoonstelling over Jean-Pierre Cluysenaar en zijn realisaties op de Dender-Waaslijn. In een multimediapresentatie werd de visie van Cluysenaar over haltes, landelijke stations en stadsstations in woord, beeld en geluid getoond. Oude spoorwegdocumenten en postkaarten illustreerden het eigen karakter van deze romantisch-pittoreske gebouwen. Foto Ben Lanoot
Ooit was het overwegwachtershuis (inclusief personeelswoning) een kenmerkend en typisch beeld aan vele overwegen, zo ook aan overweg 72 te Zandbergen (station). De foto dateert uit 1976 en toont het gebouw met het typische hekwerk van de NMBS (hier het oudere ruit-type). Het overwegwachtershuis is vastgesteld bouwkundig erfgoed en deel van het beschermd dorpsgezicht "station Zandbergen met omgeving". Foto ter beschikking gesteld door het Agentschap Onroerend Erfgoed.
Het huisje van de overwegwachter aan overweg 72 (schuin over het stationsgebouw van Zandbergen) heeft de sloophamer afgewend dankzij de bescherming in 1991 als dorpsgezicht (samen met het stationsgebouw). Het is een knap voorbeeld van het door de Belgische Staat opgelegde standaardtype huis van de overwegwachter (tweede helft van de 19de eeuw). 27 september 2008. Foto Steven De Schuiteneer.
Gemoderniseerd motorstel 605 aan het station van Zandbergen (19/11/2005). In de verte is de donjon of woontoren te zien, karakteristiek voor bepaalde ontworpen stations van architect Jean-Pierre Cluysenaar. Foto Steven De Schuiteneer
Sedert eind 2008 worden bestuurders verplicht om de voorste pantograaf (= stroomafnemer) van de loc te lichten. Containertrein Ronet Formation - Zeebrugge gaat de bocht in aan het station van Zandbergen op 28 juni 09. Foto Ben Lanoot